آشنایی با گیاه تاتوره

به گزارش زنان دیپلماسی- سوسن صفاوردی

نام علمی: Datura stramonium
تاتوره یک گیاه علفی یکساله‌است که از خرداد تا مهر گل می‌دهد و به احتمال زیاد بومی شمال شرقی آمریکای شمالی می‌باشد و از آنجا به دیگر مناطق آمریکا، اروپا و سایر مناطق دنیا وارد شده‌است. تاتوره در زمین‌های بایر، کنار جاده و نزدیک مناطق مسکونی در ارتفاعات کم تا نسبتاً زیاد در بیشتر مناطق معتدله و نیمکره شمالی یافت می‌شود. امروزه این گیاه در تمام کشورهای دنیا یافت می‌شود. داروی خام بیشتر در برگ‌های گیاهان گلدار و به ندرت دربذور رسیده وجود دارد. برگ‌ها را در سایه یا در گرمای مصنوعی حدود ۵۰ درجه سانتی گراد خشک می‌کنند. دارو طعم تلخ و شوری دارد. با توجه به اینکه گیاه شدیداً سمی است دقت زیادی هنگام جمع‌آوری باید صورت گیرد. برگ‌ها حاوی آلکالوئیدهای تروپان سمی به مقادیر ۵/۰ درصد بوده و علاوه بر آن بذور حاوی حدود ۲۰ درصد روغن می‌باشند. عمل آلکالوئیدهای تروپان و موارد استفاده آن همانند بذر البنج و بلادون می‌باشد. دارو بعضی اوقات در سیگارهای ضد تنگی نفس استفاده می‌شود. تاتوره معمولاً به صورت وحشی جمع‌آوری می‌شود.
گیاه تاتوره بیشتر به صورت درختچه ایست یک ساله با ساقه‌ای بی کرک و منشعب به طول ۴۰ سانتی‌متر تا ۲ متر استوانه شکل و به رنگ سبز، قطر ساقه اصلی نسبت به رشد گیاه به ۱–۲ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های این گیاه معمولا متناوب بوده صفحه آن‌ها پهن و بیضی نوک تیز یا منظم و مدور است طول برگ‌ها ۱۰–۱۲ و عرض شان ۶–۸ سانتی‌متر است.
تاتوره جزو گیاهان داروئی محسوب می‌شود. از این گیاه ماده آتروپین بدست می‌آید که خاصیت ضدسم دارد؛ ولی خود این گیاه به شدت سمی می‌باشد. آب موجود در آوندهای این گیاه اگر در چشم ریخته شود باعث بازماندن مردمک چشم می‌شود. اگر جوشانده این گیاه به کسی خورانده شود، اعصاب ارادی انسان برای مدتی غیرارادی می‌شود. و مصرف جوشانده این گیاه به مقدار زیاد باعث مرگ می‌شود.
عوامل محیطی گیاه داتوره (تاتوره) :
داتوره گیاهی است که تحمل خوبی به خشکی، شوری، خاصیت قلیایی خاک و تشعشع نور زیادی دارد. دمای حداقل ۷ درجه­ ی سانتیگراد حد تحمل به سرما در این گیاه ذکر شده است، اما در کلکسیون­های موجود در استان اصفهان تا بروز یخبندان گل­دهی گیاه ادامه داشته است.گیاه داتوره با ریزش بذر به صورت خود به خود نیز سبز می­شود، رشد اولیه­ ی آن کند است و اینکه گیاه داتوره مورد چرای احشام واقع نمی­شود.
کاشت گیاه تاتوره :
تکثیر تاتوره با استفاده از بذر انجام می­شود. کاشت مستقیم بذر و خزانه گیری، هر دو مرسوم است. به طور کلی تاتوره، مانند دیگر گیاهان خانواده ی سیب زمینی نشاهای خوبی تولید می­کند و نشاکاری آنها موفقیت آمیز است.
خیساندن بذر درصد جوانه زنی را زیاد می­کند. پس از کاشت بذرها، طی ۲ تا هفته سبز می­شود. فاصله ی کاشت ۵۰×۶۰ سانتی­متر برای نشان ها مناسب است. به علت گل­های زیبا و بزرگ و تداوم گل­دهی آن، به عنوان یک گیاه زینتی هم مورد توجه است.