این روزها تبلیغات زیادی برای مصرف گردههای جمعآوری شده توسط زنبورها به جای عسل به چشم میخورد. صحبت از فواید بسیار آن است: از کمک به افزایش سایز سینه زنان تا مهمترین محافظ انسان در برابر سرطان، اما آیا باید این تبلیغات را باور کرد و با قیمتهای بالا آن را خرید و مصرف کرد؟
نخستین شواهد مربوط به مصرف انسانیِ محصولات و فرآوردههای تولیدی زنبورهای عسل را میتوان در غارنگارهها و سنگنگارههای متعلق به ۵ تا ۸ هزار سال پیش از میلاد مسیح مشاهده کرد.
یورو نیوز در خبری نوشت:مطابق اسناد به دست آمده از دوران باستان، در یونان و اسپانیا گرده گلها را غذای ویژه پادشاهان میدانستند. در کتاب مقدس و قرآن هم اشارههایی به زنبور عسل شده است. بقراط و فیثاغورث هم به خواص درمانی عسل واقف بودند. بنابراین، چندان نباید عجیب باشد که این روزها دانههای شکل داده شده از گردههای جمعآوری شده توسط زنبورهای عسل، بسیاری را شیفته خود کرده باشد.
هنگامی که زنبورها گرده گلها و گیاهان را جمعآوری میکنند، گرده را با ترشحات بزاق و شهد ترکیب میکنند و گرده را شکل میدهند. زنبورها به محض رسیدن به کندو، این گردهها را در سلولهای کندو قرار میدهند.
زنبورداران توری کوچکی را که به تله گرده معروف است در دهانه کندو قرار میدهند که هنگام ورود به کندو گردهها را از پاهای زنبور خراش میدهد. سپس این گردهها برای مصرف انسان بستهبندی میشود.
به تازگی برخی رسانهها ادعا کردهاند که مصرف این دانهها موجب افزایش سایز سینه میشود. این ادعا بر پایه این فرضیه مطرح شده که فیتواستروژنهای موجود در گرده جمعآوری شده توسط زنبور عسل موجب تقویت رشد سینه میشود. هنوز مطالعات علمی چنین ادعایی را ثابت نکردهاند.
در مقابل، برخی کارشناسان نسبت به عوارض آلرژی به مصرف گردهها توسط انسان هشدار میدهند و یادآوری میکنند که عوامل بسیاری میتواند تغییر در اندازه پستان شود، مانند تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی، تغییرات وزن، مقابله با بارداری و سن.
جالب اینجاست که رشد اندازه سینه تنها یکی از ادعاهای بی پایه و اساس در مورد خواص گرده زنبور عسل است. گرده زنبور عسل اغلب به عنوان یک غذای فوقالعاده به دلیل مواد مغذی موجود در آن تبلیغ میشود. وجود پروتئینها، فیبرهای غذایی، لیپیدها، کربوهیدراتها، ویتامینها و مواد معدنی در آن، موجب شده تا طیف گستردهای از خواص بیولوژیکی گرده زنبور عسل مانند خواص آنتیاکسیدانی، کاهش قند خون، ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد سرطانی آن تبلیغ شود. در حالی که بسیاری از مطالعات و تحقیقات در مورد اثرات گرده زنبور عسل بر سلامت انسان نتایج شگفتانگیزی در بر نداشته است.
همچنین، یک پژوهش علمی انجام شده در سال ۲۰۲۳ توصیه میکند که با وجود خواص بیولوژیکی گرده زنبور عسل، باید آزمایشهای بالینی بیشتری برای بررسی تأثیر مفید آن بر سلامت انسان و تشویق صنایع غذایی و دارویی برای توسعه و تولید گردههای جدید زنبور عسل انجام شود.
بنابراین، شاید گرده زنبور عسل پتانسیل تبدیل شدن به یک معدن طلای غذایی را داشته باشد، اما هنوز حفاریهای زیادی برای حصول اطمینان از آن باید انجام شود.