۱- مهمترین نکته که اصل موضوع است و گزارش خود گواه آن است که معاونت در جایگاه زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری “ماموریت” -mission – خود را نشناخته و امکانات را برای دستیابی به آن مدیریت نکرده. به همین دلیل همان طور که گزارش نشان می‌دهد معاونت به طور پراکنده وارد کار اجرا شده است. نتیجه این که «ماموریت معاونت» بر زمین مانده چون وظیفه نهاد دیگری ست که آن را انجام دهد. این ماموریت عبارت است از دادن برنامه اقدام و عمل در ارتباط با مسائل و مشکلات مرتبط با زنان و خانواده به کل دستگاه‌های اجرایی و نظارت بر اجرای طرح‌ها توسط وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها، به‌علاوه تهیه لوایح به منظور اصلاح قوانین و پیشبرد آن‌ها تا نقطه نهایی در تعامل سازنده و پیش برنده با مجلس شورای اسلامی. عملیاتی کردن این «ماموریت» راهکار خاص خود را دارد که عدم انجام آن نشان ضعف در شناخت و ضعف در مدیریت است.
بعضی اشکالات دیگر که خود گزارش نشان دهنده عدم شناخت و ضعف مدیریت معاونت امور زنان می باشد عبارتند از:
۲- فرصت سوزی امکانی با عنوان «ستادملی زن و خانواده» : محمل و محل عملیاتی کردن طرح‌ها با هدف رفع مشکلات زنان و خانواده ستادملی زن و خانواده است که در این مدت خاموش بوده است. این خاموشی اضافه می‌شود به ۸ سال دو دولت قبل که در همه این ۹ سال این ستاد غیرفعال بوده است. بی دلیل نیست که اسناد بالادستی، سیاست‌های ابلاغی رهبری و در نتیجه مشکلات زنان و خانواده‌ها بر زمین مانده و تکثیر شده و تغییر شکل می‌دهند. «دولت مردمی» حداقل باید ماهی یکبار جهت تصویب طرح‌ها برای رفع مشکلات و پاسخگویی به نیازهای جامعه نشست می‌داشته است. هم مشکلات بر اساس اولویت روشن هستند و هم پژوهش‌های مورد نیاز موجود است، بنابر این هر چه دیرتر فعال شدن ستاد دقیقا به معنای فرصت سوزی است.
نشستی که بعد از ارائه کارنامه عمل معاونت به اسم ستاد برگزار شد با دو نکته قابل تامل است: اول این که بعضی از اعضای اصلی حضور نداشتند و همین امر روشن می‌کند که آن نشست فرآیند واقعی نشست ستاد را که پشت سر گذاشتن کمیته تخصصی، کمسیون فرعی و کمسیون اصلی می‌باشد طی نکرده. دوم این که موضوع ساختاری مشاورین که مصوب ستاد بود اصلا موضوعی است که با یک مقام مسول و ارسال یک بخشنامه به وزارتخانه ها عملیاتی می‌شود و جای تصویبش ستاد نبود.
۳- بخش زیادی از گزارش نشست و ملاقات و دیدار و گفتگو با افراد و گروه‌ها است، این‌ها خود به خود کار نیستند که در گزارش عملکرد گنجانده شوند. این‌ها ابزار پیشبرد کار هستند و معلوم نیست با چه هدفی در گزارش عملکرد جای گرفته اند.
۴- موضوعاتی که همگی از سنخ اجرا و وظیفه دستگاه‌های اجرایی هستند و معاونت موظف است آن‌ها را برای انجام وظیفه فعال کند. دستگاه‌های اجرایی با ماموریتی که برای آن ها تعریف شده موظف هستند که به نیازها و مطالبات همه از جمله زنان پاسخ دهند. معاونت به‌عنوان معاون رئیس جمهور نمایندگی دارد که دستگاه‌ها را در جهت انجام وظایفشان فعال کند، نه این که خود با امکانات اندک ستادی آدرس غلط انجام کار، عامل ایجاد فضای امن برای دستگاه‌های اجرایی در عدم پاسخگویی آن ها به انجام ماموریتشان باشد. به عنوان مثال معاونت با کدام وزارتخانه و کدام برنامه موضوع کرامت و شان انسانی و منزلت اجتماعی زنان را به عنوان ماموریت مشخص پی‌گیر است و چگونه؟ یا راهیابی زنان به پست های عالی را چگونه، در ارتباط با کدام مراکز عالی و با کدام فرآیندی پی گرفته است؟ یا برای حقوق زنان خانه دار چه کرده و تشویق به فرزندآوری آن ها را با کدام وزارتخانه ها یا تهیه کدام لوایح پی گیر بوده است؟ از این دست سوالات فراوان است.
۵- در گزارش در بعضی موارد بازی با کلمات راه یافته. به عنوان مثال بند “ت” ماده ۸۰قانون برنامه ششم معاونت را موظف به تهیه برنامه جامع برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوادر کرده است. این که معاونت در گزارش بگوید در این راستا عملکرد داشته که پاسخ به قانون نداده.
۶- مهمترین مسئله در جهت رفع مشکلات “حل مسئله” – problem solving- به طریق علمی است. به این معنی که موضوع در همه ابعاد و شاخه ها این ابعاد مورد توجه قرارگرفته و اولویت بندی شوند. بر این اساس طرح های لازم به همه ابعاد لازم عملیاتی شوند. این مسیر در ارتباط با موضوعاتی که در گزارش عملکرد آمده اند غایب است.
۷- گزارش حوزه بین الملل خود بی برنامگی و عدم فعالیت خاص با هدف خاص را گواه است. نشست و دیدار و ملاقات و حضوری تشریفاتی به اضافه همراهی با آن چه از قبل و از بیرون تعیین شده گزارش در این بعد است.
۸- معاونت جایگزین هیچ یک از وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی نیست که خودش را به جای آن ها نشانده و از این رو سهم اندکی برای زنان و فضای امنی برای وزارتخانه ها در انجام ندادن ماموریتشان را باعث شده.
گزارش عملکرد خود گواه است که معاونت امور زنان و خانواده تا کنون نه خود را می شناسد و نه جایگاه و ماموریتش را، نه کاری زیرساختی انجام داده و نه شناخت و نه توان مدیریتش را داشته. آن چه گزارش شده کارهایی از قبیل پول پاشی و کارهای خیریه ای است و البته ایجاد فضای امن برای وزارتخانه ها. امید که معاونت هر چه زودتر بتواند در شناخت و انجام ماموریتش موفق بشود.
*مدیر شورای همکاری‌ها و شبکه ایران زنان
