نظام های پدر سالار یا پاتریمونیال نظام هایی هستند که بواسطه تقدسی که برای آنها تعریف می شود دولت دارای قداست است و ساختار قدرت در این نظام ها یک ساختار عمودی ٬ یکجانبه ٬ غیر مشارکتی و غیر رقابتی .
در این نوع از حکمرانی وفاداری به حاکم واطاعت از او در اولویت وفاداداری به کشور قرار دارد و عزل و نصب ها منتصب به حاکم است .بواسطه انحصار سیاسی اعطای مناصب سیاسی و مزایای اقتصادی در اختیار افراد و خویشاوندان هیأت حاکمه است . یکی دیگر از شاخصه های یک نظام پدر سالار سطح پایین نهاد مندی سیاسي و همچنين وابستگي به نیروی نظامی است . نهاد خانواده و نهادهای مذهبی در یک چنین نظامی از نادر مجاری برای جامعه پذیری فرد به حساب می آید كه هر دو نیز تابع همان ساختار عمودی هستند و در گفتمان های سیاسی نیز خصلتهای این ساختار ها با ابزار فرهنگی مرتب باز تولید می شوند. در یک تورق ساده در کتاب قانون اساسی اصولی به چشم میخورند که در واقع در تضاد با خصلت های بر شمرده از یک نظام پدر سالار است ٬ اگرچه در صحنه اقدام این اصول لمس نمی شوند و لذا شباهت زیادی با یک نظام پدر سالار را در ذهن تداعی می کند . از جمله نکاتی که در همان صفحات اوليه در این کتاب آمده ودر ماده ۹ به آن اشاره می شود لزوم امکانات عادلانه مادی و معنوی برای همه است. اصل نهم تاکید می کند هیچ مقامی حق سلب آزادی های مشروع را با وضع قوانین ندارد( یعنی قانون نمی شود در تقابل با حق آزادی افراد قرار گیرد).
اصل ۲۲ تاکید بر ممنوعیت تفتیش عقاید دارد و اصل ۲۷ حق آزادی اجتماعات را مورد تاکید قرار می دهد٬ به شرط عدم اخلال در مبانی اسلام (که البته در اینجا باید قانونگذار مشخص می کرد منظور از این اخلال چیست و هر چیز می تواند اینگون تعبیر شود و لذا این حق را سلب کند).اصل ۳۹ هتک حرمت افراد برای کسب اطلاعات را ممنوع می کند. و خلاصه مواد زیادی در قانون اساسی می تواند به شرط فحوای قانون به رعایت حقوق انسانها بیانجامد و نظام را به یک سیستم جمهوری نزدیک کند.و اینگونه زمینه اعتماد به قانون در میان شهروندان را فراهم کند. وجود قوانین و نهادهایی که باید مجری قوانین باشند و از آنها می توان بعنوان نهاد سیاسی نام برد ٬ دقیقا برا ی این است که بتوانند به مصلحت همگانی و نهادمند ساختن اعتماد ملی کمک کنند.در نظام هایی که مصلحت همگان در قالب مصلحت هیآت حاکمه و یا یک طبقه خاص معنی می یابد ٬مردم رهبران را از آن خودشان نمی بیند . با انحصار سیاسی همبستگی همگانی وجود ندارد ولذا مشارکت خاصی هم از سوی مردم شکل نمی گیرد .البته نظام ها ی پدر سالار همانطور که گفته شد بدنیال این مشارکت و همبستگی همگانی هم نیستند چرا که ساختار قدرت عمودی هر گونه فضای مشارکت را سلب می کند.
در تلفیق جمهوریت و اسلام نیز یک تورق ساده در تفاسیر مختلف از نفس یک حکومت در اسلام ٬مشخص می کند که در آ نجا نیز مصلحت همگان ملاک و مورد تایید است ودر واقع شاخص اسلامیت اجرای عدالت است.در روایتی از امام صادق این اجرای عدالت در رفتار انسانی ٬ رعایت حقوق مردم ٬ احترام به آنان پر هیز از زبان زور و دوری از جباریت تعریف می شود که از طرف حکام باید اعمال شود .در نامه حضرت علی به مالک اشتر نیز رضایت مردم ٬ گرفتن حق آنان ٬ تامین حق حیات ٬ کرامت و آرادی ٬مورد تاکید است . در این نامه نکات بسیار ظریفی وجود دارد یا یک نظام پدر سالار که معیار حکومت تقدس و اطاعت از حاکم است و نه اجرای عدالت و وفاداری به مردم و تعهداتی که به آنان داده میشود.
لذا در هردو قالب تعریف شده برای جمهوریت و اسلامیت نگاه به مردم ٬ مصلحت همگان ٬ رضایت مندی آنان ٬ تقویت اعتماد آنان بواسطه وفاداری به حقوق و کرامت آنان ملاک حاکمیت است و هر کجا عملکرد در تضاد با این اصول قرار گیرد و به ماهیت ساختار انحصاری در سیستم های پدر سالار نزدیک شود ٬ از دو قالب جمهوری و اسلامی خارج شده و نظام یک نظام پدر سالار با همان مشخصات می شود.
از دیگر مشخصات یک نظام پدر سالارمجموعه و گستره‌ای از ارزشها، آداب، نجوه برخورد و نظام قانونی و حکومتیست که بر اساس برتری مردان، خصلتهای مردانه یا منسوب به مردانه بنا شده است. و غالب موارد از کنترل بدن زنان، تا قوانین ازدواج، تا قوانین اجتماعی میتواند تحت تاثیر این دیدگاه باشد.
مرد یا بزرگ‌ترین جنس نر طایفه، یا قبیله سرپرست خانواده یا طایفه حساب میشود. قوانین ارث، وصلت، خضانت فرزند و سایر روابط فامیلی براساس نسبت به جنس مذکر و اولویت دادن به مردان یا پدران نوشته می‌شوند.
در اینجا نیز رابطۀ قدرتْ عمودی است و تصمیم‌گیریهای مهم و اساسی خانواده بر عهدۀ پدر است. در این الگو زنان نقش حاشیه‌ای دارند و نظر آنها اگر هم مهم تلقی شود، صرفاً تأییدی است و نه تعیین‌کننده. ولذا زنان در یک ساختار اینچنینی با هر دست آوردی با زهم ذیل این ساختار امکان وجود و رشد پیدا می کنند و فراتر از آن بواسطه انحصار قدرت در دست مردان ٬ بسیار دشوار است . در این مورد نیز همخوانی با نظام پدر سالار بسیار زیاد است و زنان برای اثبات بدیهیاتی که با خلقت آنان وجود داشته و بواسطه توهم برتری جنس مرد از آنان در بسیاری از امور سلب شده است٬ رنج بسیار متحمل شده و می شوند ٬ که این جریان نیز نزدیکی جمهوری اسلامی با یک نظام پدر سالار را ملموس می کند.
