راحله کاردوانی، عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات زن و خانواده که از او برای حضور در بین جمعی از دوستداران کتاب و مسائل مربوط به حوزۀ زنان و خانواده دعوتشده بود، سخنش را با معرفی کتاب «زن و چالشهای جامعه» آغاز کرد و یکی از دلایل انتخاب این کتاب را هوشمندی و خلاقیت امام موسی صدر در پرداختن به مسئلۀ همیشه مهم «زن» دانست.
در نگاه اول به نظر میرسید که چالشهای زن در جامعه، منحصر به زمانی است که او در اجتماع حضور دارد و به گفتۀ امام موسی صدر، در معرض قضاوتهای تاریخی مردان و یا عقدههای آزاردهی برخی زنان قرار میگیرد، اما به عقیدۀ تعدادی از مادرانی که در نشست «کتاب نوش» حاضر شده بودند تا با یکدیگر گفتوگو کنند، عمدۀ چالشهای زنان متأهل در جامعه، اتفاقاً بعد از اتمام ساعت اداری شروع میشد؛ زمانی که آنها انتظار داشتند مثل همۀ مردانی که از سر کار خسته به خانه میگردند، بتوانند تا روز بعد استراحت کنند اما در عمل، باید بلافاصله باید به شغل نسبیشان (خانهداری) میپرداختند و گلایۀ آنها از این بار مضاعف نیز اغلب به شنیدن یک جمله ختم میشد: «شغل سببی را رها کن».
کاردوانی، با اشاره به اینکه مسئلۀ «زن» گفتمانی است که هر کس از دیدش خودش برساختی از آن ارائه میکند، به اظهاراتی که معدود مردان حاضر در این جمع، دربارۀ موضوع کلی نشست بیان کردند، تکیه کرد و گفت: نگاه مردان معمولاً به مسئلۀ زنان نگاهی نظری است و نگاه زنان، به مسائل خودشان نگاهی عینی و اجرایی و کسی جز حلقههای میانی مثل اصحاب رسانه، نمیتواند نظریه را به راهکار تبدیل کند و این انقطاع نظریه و عمل را از بین ببرد.
او معتقد بود که رسیدن به وضعیت مطلوب برای حضور زنان در اجتماع سخت است، نیاز به مطالبهگری دارد و اینکه در طول یکصد سال اخیر تفاوتهای زیادی در نگاه به زنان ایجاد شده، نشان میدهد که اگرچه همیشه تحولات اجتماع جلوتر از ماست، اما بهمرور تغییراتی رخ خواهد داد و برای نمونه، شهر، پذیرای مادرانی خواهد شد که بتوانند بهراحتی فرزندانشان را با کالسکه بیرون بیاورند و امکانات لازم برای رسیدگی به نیازهای فوری نوزادشان را در این فضای بیرونی داشته باشند.
عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، یادآور شد که امام موسی صدر در کتاب خود، وجه انسانی زن را مورد تأکید قرار میدهد و قبل از اینکه او را زن ببیند، یک انسان میبیند اما از طرفی نیز وجه زنانگی او را حذف نمیکند و با این کار، میانۀ دو طیفی راه میرود که در بحث زنان به یکی از این دو ورطه میل دارند.
کارودوانی، پس از شنیدن سخنان افراد حاضر در جمع که به مسئلۀ حجاب شرعی و عرفی، شباهت دیدگاه امام موسی صدر و شهید مطهری، همچنین آماده نبودن فضای شهری برای حضور مادران اشاره کردند، توضیح داد که پرداختن به هر یک از این مسائل نیازمند جلسات جداگانهای است و باید برای دین و اقتضائات دنیای مدرن فکری کرد.
او خاطرنشان کرد که حضرت زهرا (س) مشتاقانه از اینکه کار خانه به ایشان سپردهشده بود استقبال کردند، اما در عرصۀ اجتماع نه حضور، بلکه حماسۀ سیاسی داشتند و حضرت زینب و خدیجه (س) نیز به همین ترتیب رفتار کردند.
کاردوانی، یادآور شد که وضعیت اشتغال، در حال حاضر هویتی مردانه دارد و به همین خاطر حضور زن در این عرصه با مشکل مواجه میشود.
این پژوهشگر در پایان تأکید کرد: ارزشگذاریهای فکری نیز باید تغییر کند تا امر تربیت فرزند کار ساده و پیشپاافتادهای تلقی نشود و ارزش زن در سمت او خلاصه نشود بلکه با تفکر او سنجیده شود.