برای رسیدن به توسعه پایدار، توجه به چند مؤلفه اساسی مورد نظر است که مهمترین آن نیروی انسانی است و در این بین، زنان هم که نیمی از جوامع بشری را تشکیل می‌دهند، نقش مهمی بر عهده دارند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه، شاهد هستیم که همواره زنان ایران اسلامی توانسته‌اند با پیشرفت در عرصه تحصیل و کسب مدارج علمی و دانشگاهی، حضوری فعال و گسترده در جامعه داشته باشند.
این مشارکت در همه سطوح مدیریتی (ملی، منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محلی) قابل ملاحظه و چشمگیر است و نظام جمهوری اسلامی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در کشور را با بهره‌گیری از ساختارهای قانونی و فرادستی و بهره‌گیری هر چه بیشتر از این ظرفیت‌های موجود در کشور فراهم کرده و بر همین اساس بستر لازم برای مشارکت و حضور بیش از پیش زنان در جامعه ایجاد شده است.
دهیاران زن؛ مدیران موفق توسعه روستایی
توجه به دو مولفه زنان و مشارکت در شکل‌گیری توسعه پایدار و استمرار آن از عوامل اصلی هستند؛ این دو مولفه در شکل‌گیری توسعه پایدار روستایی نیز می‌تواند بسیار راهگشا باشد و مدیریت نواحی روستایی یکی از مهمترین اجزای دست‌یابی به توسعه پایدار در سطح ملی است.
از سویی دیگر اصل شورا و مشاوره از مهمترین اصول اجتماعی اسلام است که در منابع اسلامی با دقت و اهمیت خاصی مطرح و در سیره پیامبر اکرم(ص) و پیشوایان بزرگ اسلام جایگاه ویژه دارد؛ به طوری که می‌توان گفت نهاد شورا، ستون فقرات نظام اسلامی و شیوه اجتناب ناپذیر در مدیریت جامعه اسلامی است.
شورای اسلامی شهر و روستا، شوراهایی هستند که در شهرها و روستاها ایران به طور جداگانه با رأی مردم همان حوزه انتخاب می‌شوند. براساس ماده ۶۸ وظایف و اختیارات شورای اسلامی روستا، انتخاب فردی ذیصلاح به سمت دهیاری برای مدت چهار سال بر اساس آیین‌نامه مربوط و معرفی به بخشدار برای صدور حکم از وظایف شوراهای روستایی است.
از آنجایی که زنان در همه جوامع و همین طور درجوامع روستایی هم نیمی از جمعیت را تشکیل می‌دهند، در مناصب مختلف از جمله مناصب مربوط به مدیریت شهری و روستایی می‌توانند در روند و تسریع توسعه موثر باشند و شوراهای روستایی هم در انتخاب و عزل دهیاران دخالت دارند. انتخاب زنان در مقام دهیاران چند سالی است که چشمگیر بوده و نشان دهنده تاثیر زنان در مدیریت روستایی است.
یکی از عرصه‌های قابل تامل برای حضور زنان در حوزه مدیریت روستا، نهاد دهیاری است که با شروع به کار دهیاری‌ها براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تحقق یافت و پس از تصویب «قانون تاسیس دهیاری‌های خودکفا» و در راستای تقویت بنیان مدیریت روستایی، وزارت کشور سیاست راه‌اندازی، تقویت و ساماندهی تشکیلات دهیاری‌ها را پیش گرفت.
بر این اساس، ۳۸ هزار و ۸۱۶ دهیاری در کشور فعالیت می‌کنند و ۹۶ درصد از جمعیت روستایی کشور از خدمات دهیاری‌ها بهره‌مند هستند و در این میان، زنان از بدو شکل‌گیری دهیاری‌ها حضور پویا و فعالی در عرصه مدیریت روستایی داشته‌اند.
سهم بانوان دهیار در سال‌های ۸۶-۸۴ با رشد ۱۵۶ درصدی، از ۱۵۰ به حدود ۴۰۰ نفر و از سال ۹۰-۸۶ با رشد ۱۲۳ درصدی از ۴۰۰ نفر به ۸۸۸ نفر و از سال ۹۰-۹۳ با رشد ۷۴ درصدی به ۱۵۴۴ نفر و از سال ۹۳ با رشد۴۳.۳۴ درصدی به ۲۱۶۷ نفر افزایش یافته است که این موضوع حاکی از رشد و بالندگی فکری و فرهنگی روستاییان و توانمندی زنان در عرصه مدیریت روستایی است.
۳۸ هزار و ۸۱۶ دهیاری در کشور فعالیت می‌کنند و ۹۶ درصد از جمعیت روستایی کشور از خدمات دهیاری‌ها بهره‌مند هستند که در این میان، زنان از بدو شکل‌گیری دهیاری‌ها حضور پویا و فعالی در عرصه مدیریت روستایی داشته‌انداکنون سهم بانوان در عرصه مدیریت دهیاری‌ها و عضویت شوراهای اسلامی روستاها بالغ بر ۱۵درصد جامعه آماری هدف است.
فعالیت ۲ هزارو ۸۵۵ دهیار زن در روستاها
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: ۲۸۵۵ دهیار زن و ۳۵۴۷ زن عضو شورای اسلامی در روستاهای کشور فعالیت دارند که اگر از این زنان در حوزه فرهنگ، آموزش و مهارت آموزی مورد نیاز در روستا استفاده شوند، پیشرفت خوبی در روستاها رقم می‌خورد.
انسیه خزعلی افزود: کسانی که از روستاها به شهرها مهاجرت کرده‌اند، تشویق شوند تا به روستا برگردند و از تسهیلات ۵۰۰ میلیون تومانی برای شروع اولیه زندگی بهره‌مند شوند.
سهم ۱۵درصدی بانوان در مدیریت دهیاری‌ها
معاون امور دهیاری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور گفت: سهم بانوان در عرصه مدیریت دهیاری‌ها و عضویت شوراهای اسلامی روستاها حدود ۱۵درصد جامعه آماری هدف است که یکی از مصادیق توسعه کیفی، حضور مدیریت بانوان در دهیاری‌هاست.
مهیار نورعلی افزود: در توسعه کمی، اتفاقات و اقدامات چشمگیری بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور رخ داده است و بیش از ۹۰ درصد روستاها دارای راه آسفالت، آب آشامیدنی، شبکه‌های برق و گازرسانی است و در رکن توسعه کیفی نیز اتفاقات مبارکی در حال وقوع است.
سهم بانوان در عرصه مدیریت دهیاری‌ها و عضویت شوراهای اسلامی روستاها حدود ۱۵درصد جامعه آماری هدف است
بهره‌وری بالاتر با مسئولیت بانوان در روستاها
نورعلی یادآور شد: مدیریت دارای چهار رکن اساسی برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل است و بانوان بارها در زندگی روزمره خود نقش‌های مدیریتی متفاوتی را ایفا می‌کنند. طبق گزارش‌های میدانی میزان بهره‌وری در محیط‌هایی که بانوان مسئولیت روستا را عهده‌دار هستند، بیشتر است.
معاون امور دهیاری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها با اشاره به نقش‌های متفاوت بانوان در عرصه‌های مختلف زندگی خانوادگی و اجتماعی تاکید کرد: ارکان مدیریت در زندگی بانوان همیشه به‌صورت آشکار و پنهان وجود داشته است و چنین شخصی با تجربه زیست مدیریتی وارد عرصه اجتماع می‌شود.
نورعلی، بانوان ایرانی را بهترین الگو برای مدیریت منظومه‌ای معرفی‌کرد و افزود: بانوی ایرانی بزرگمنش، باهوش، با درایت و با تدبیر است و توانایی رهبری چند گروه و اجتماع پیرامونی خود را دارد.
معاون امور دهیاری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها گفت: امروزه ما درگیر هجمه‌های شدید فرهنگی، اعتقادی و اقتصادی هستیم و بانوان برای حفظ کانون خانواده محافظان قدرتمندی هستند و از ارزش‌ها و باورهای دینی و مذهبی دفاع می کنند.
وی با بیان اینکه در برهه تاریخ‌ساز و گام دوم انقلاب اسلامی هستیم، افزود: امروز روز خستگی و ناامیدی نیست و بانوان دهیار پیشرانان توسعه در کشور هستند.
نورعلی تصریح کرد: دشمنان نقطه قوت ما در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را هدف قرار داده و می‌خواهند از این طریق به ما آسیب برسانند اما بانوان به عنوان جهادگران تبیین در عرصه امیدآفرینی کشور و در این برهه حساس باید آگاه‌تر از همیشه تهدیدهای دشمنان را تبدیل به فرصت و با تدبیری مناسب راه حل مشکلات را پیدا کنند.
وی گفت: مشکلات و چالش‌های مدیریت روستایی را رصد و اقدامات لازم را برای حذف قوانین دست و پاگیر و محدودکننده انجام داده‌ایم و ارتقای کیفیت زندگی کاری و حمایت‌های مورد نیاز زنان، با صدور بخشنامه‌های جدید مدنظر است و در این راه با توزیع مناسب بودجه‌های دولتی، ایجاد تعاونی‌ها و طرح «تکام» (توانمندسازی و کارآفرینی مردم پایه) اقداماتی انجام داده‌ایم.
